สาธารณรัฐจีน (อังกฤษ: Republic of China; จีนตัวเต็ม: ????; จีนตัวย่อ: ????; พินอิน: Zh?nghu? M?ngu?; เวด-ไจลส์: Chung1-hua2 Min2-kuo2) ก่อตั้งขึ้นในปี 2455 หลังจากที่สามารถโค้นล้มราชวงศ์ชิง (การปฏิวัติซินไฮ่ ????) ได้สำเร็จ
ได้เกิดการจลาจลอู่ฮั่นในประเทศจีน ซึ่งเป็นจุดเริ่มต้นการล่มสลายของราชวงศ์ชิง ต่อมาได้เกิดการปฏิวัติซินไฮ่จนราชวงศ์ชิงล่มสลายและได้มีการก่อตั้งสาธารณรัฐจีนอย่างเป็นทางการในปี1912
การปฏิวัติการปฏิวัติซินไฮ่เกิดขึ้นเมื่อปี พ.ศ. 2454 ซึ่งเป็นการโค่นล้มอำนาจการปกครองของราชวงศ์ชิง โดยนำของ ดร. ชุน ยัตเซน หัวหน้าพรรคก๊กมินตั๋ง เป็นผลทำให้จีนเปลี่ยนแปลงการปกครองเข้าสู่ระบอบประชาธิปไตยในที่สุด
สาเหตุที่ก่อให้เกิดการโค่นล้มอำนาจครั้งนี้น่าจะมาจากความเสื่อมโทรมของสภาพสังคมจีน ผู้นำประเทศจักรพรรดิแมนจูไม่มีอำนาจกำลังพอที่จะปกครองประเทศได้ ซึ่งตลอดระยะเวลาปกครอง 268 ปี (พ.ศ. 2187 – 2455) มีแต่การแย่งชิงอำนาจในหมู่ผู้นำราชวงศ์ ด้วยเหตุนี้ราษฎรส่วนมากจึงตกอยู่ในสภาพยากจน ชาวไร่ชาวนาถูกขูดรีดภาษีอย่างหนัก ถูกเอารัดเอาเปรียบจากเจ้าของที่ดิน ชาวต่างชาติเข้ามากอบโกยผลประโยชน์ แผ่นดินจีนถูกคุกคามจากต่างชาติ โดยเฉพาะชาติมหาอำนาจตะวันตก และญี่ปุ่น ซึ่งจีนทำสงครามต่อต้านการรุกรานของกองกำลังต่างชาติเป็นฝ่ายแพ้มาโดยตลอด ทำให้คณะปฏิวัติไม่พอใจระบอบการปกครองของราชวงศ์แมนจู
สงครามกลางเมืองได้สิ้นสุดลงด้วยความพ่ายแพ้ของพรรคก๊กมินตั๋งของเจียง ไคเช็กต่อพรรคคอมมิวนิสต์จีนของเหมา เจ๋อตุง พรรคก๊กมินตั๋งจึงได้หนีไปเกาะไต้หวัน
อ่านบทความฉบับสมบูรณ์ได้ที่ http://th.wikipedia.org/wiki/สาธารณรัฐจีน_(1912–1949)
